تعرفه گمرکی چیست؟

تعرفههای گمرکی از ابزارهای کلیدی در سیاستهای تجاری کشورها به شمار میآیند که بهمنظور کنترل و مدیریت بازارهای داخلی و تأثیرگذاری بر واردات کالاها به کار میروند. این مالیاتها علاوه بر ایجاد درآمد برای دولتها، به حمایت از تولیدکنندگان داخلی نیز کمک میکنند و میتوانند موجب تغییراتی در قیمت کالاهای خارجی در بازار شوند. تعرفه گمرکی یک کد 8 تا 10 رقمی است که به هر کالای تجاری در جهان اختصاص داده میشود. این کد، شناسنامهای منحصر به فرد برای هر کالا است و اطلاعات جامعی از جمله نوع، جنس، کاربرد و ارزش تقریبی آن کالا را ارائه میدهد.
انواع تعرفههای گمرکی
تعرفههای گمرکی به عنوان ابزارهای مهمی در مدیریت واردات و صادرات کالاها به شمار میروند. این تعرفهها به دستههای مختلفی تقسیم میشوند که هر کدام ویژگیها و اهداف خاص خود را دارند.
تعرفههای عمومی
تعرفههای عمومی به تعرفههایی اطلاق میشود که به طور کلی برای کالاهای وارداتی تعیین شده و تحت شرایط خاص یا توافقات تجاری قرار نمیگیرند. این تعرفهها به عنوان یک قاعده کلی برای واردات عمل میکنند و به همه کالاهای وارداتی تعلق میگیرند.
تعرفههای ترجیحی
این نوع تعرفهها به کالاهایی که از کشورهای خاصی وارد میشوند، کاهش یافته و به واسطه توافقات تجاری نرخهای کمتری برای آنها در نظر گرفته میشود. این تعرفهها به منظور تقویت روابط تجاری با کشورهایی خاص طراحی شدهاند.
تعرفههای ضد دامپینگ
به منظور جلوگیری از ورود کالاهایی با قیمتهای غیرمنصفانه به بازار داخلی، این تعرفهها وضع میشوند. هدف اصلی این تعرفهها حمایت از تولیدکنندگان داخلی در برابر رقابت ناعادلانه است.
تعرفههای حفاظتی
تعرفههای حفاظتی به صنایع داخلی کمک میکنند تا در برابر رقابت خارجی مصون بمانند. این تعرفهها معمولاً نرخهای بالاتری دارند و بهطور خاص برای حمایت از تولیدات داخلی طراحی شدهاند.
تعرفههای خاص و ترکیبی
تعرفههای خاص بر اساس مقدار مشخصی از کالا (مانند وزن
یا حجم) تعیین میشوند. در حالی که تعرفههای ترکیبی، شامل هر دو نوع نرخ عمومی و خاص هستند و بر اساس قیمت و مقدار کالا محاسبه میشوند.
تعرفههای فصلی و ویژه
تعرفههای فصلی بنا به شرایط بازار و زمان سال تغییر میکنند و ممکن است به محصولات خاصی تعلق بگیرند. از سوی دیگر، تعرفههای ویژه برای کالاهایی که شرایط خاصی دارند، مانند محصولات پزشکی، وضع می شوند.
مراحل دریافت کد تعرفه گمرکی
دریافت کد تعرفه گمرکی یکی از مراحل اساسی و حیاتی در فرآیند واردات کالا به کشور است. این کد به شناسایی کالاها و تعیین حقوق ورودی آنها کمک میکند. برای دریافت این کد، مراحل زیر باید طی شود:
1. مطالعه کتاب مقررات واردات و صادرات
اولین گام در این مسیر، آشنایی با قوانین و مقررات مرتبط با کالاهای وارداتی از طریق مطالعه کتاب مقررات واردات و صادرات است. این کتاب به واردکنندگان اطلاعات جامع و دقیقی در خصوص کدهای تعرفه و شرایط ویژه هر کالا ارائه میدهد.
2. مراجعه حضوری به دفتر تعیین تعرفه
اگر واردکننده به اطلاعات لازم از طریق مطالعه کتاب دست نیابد، میتواند با مراجعه حضوری به دفتر تعیین تعرفه، اطلاعات دقیقتری از کارشناسان گمرک دریافت کند.
3. استفاده از وبسایتهای مرتبط
در دنیای امروز، بسیاری از وبسایتهای دولتی و خصوصی اطلاعات مفیدی درباره کدهای تعرفه گمرکی ارائه میدهند. واردکنندگان میتوانند با جستجو در این وبسایتها، به راحتی کد تعرفه مربوط به کالای خود را پیدا کنند.
4. ثبت اظهارنامه کالا در سامانه گمرک
پس از دریافت کد تعرفه، مرحله بعدی ثبت اظهارنامه کالا در سامانه گمرک است. این مرحله دارای اهمیت بالایی است و باید با دقت انجام شود تا از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری شود.
5. پرداخت حقوق ورودی
در نهایت، پس از ثبت اظهارنامه، پرداخت حقوق ورودی مربوط به کالا الزامی است. این مرحله آخرین گام در فرآیند دریافت کد تعرفه و ترخیص کالا میباشد.
نحوه خواندن کد تعرفه گمرکی
خواندن کد تعرفه گمرکی (HS Code) نیاز به دقت و آگاهی از ساختار و بخشهای مختلف آن دارد. این کد به صورت کلی به هشت رقم تقسیم میشود که هر قسمت اطلاعات خاصی درباره کالا ارائه میدهد.
ساختار کد تعرفه گمرکی
کد تعرفه گمرکی معمولاً شامل چهار بخش اصلی است که هر کدام از این بخشها به نوعی به ویژگیهای کالا مربوط میشود:
- دو رقم اول: نمایانگر گروه اصلی کالا (Chapter) هستند.
- دو رقم بعدی: مشخصکننده زیرگروه (Heading) کالا میباشند.
- دو رقم دیگر: به زیرطبقه (Subheading) مربوط میشوند که جزئیات بیشتری از کالا را نمایش میدهند.
- دو رقم آخر: به عنوان کد ملی یا داخلی شناخته میشوند و ممکن است اطلاعات خاصتری را درباره قوانین گمرکی کشور مشخص کنند.
مراحل استفاده از کد تعرفه
برای استفاده صحیح از کد تعرفه باید مراحل زیر را مد نظر قرار دهید:
- ساختار کد را به دقت بررسی کرده و هر بخش را تحلیل کنید.
- از منابع آنلاین یا نرمافزارهای مربوطه برای جستجوی کدها استفاده کنید تا اطلاعات دقیقتری درباره کالا به دست آورید.

اولویتبندی انواع تعرفه گمرکی
تعرفههای گمرکی بهعنوان ابزاری مهم در مدیریت واردات کالاها، بر اساس نیازهای اقتصادی و اجتماعی کشور اولویتبندی میشوند. این اولویتبندی به ۱۰ دسته اصلی تقسیم میشود که هر یک از آنها نقش خاصی در تأمین نیازهای جامعه و حمایت از تولید داخلی دارند.
کالاهای اساسی
کالاهای ضروری برای زندگی روزمره مردم که به دلیل اهمیت زیاد از ارز دولتی بهرهمند میشوند.
کالاهای تولیدی داخلی
این کالاها به تولید داخلی کمک کرده و از ارز دولتی برخوردارند.
کالاهای با پروانه صادراتی
کالاهایی که دارای پروانه صادراتی هستند.
کالاهای نیمهساخته
این کالاها بهعنوان اجزای ضروری در فرآیند تولید شناخته میشوند.
کالاهای لوکس و غیرضروری
این کالاها نیاز به واردات کنترلشده دارند.
کالاهای وارداتی با نیاز به مجوز خاص
کالاهایی که نیاز به مجوزهای خاص به دلیل حساسیتهای بهداشتی یا امنیتی دارند.
کالاهای وارداتی با تعرفه حمایتی
این کالاها به منظور حمایت از صنایع داخلی دارای تعرفههای بالاتری هستند.
کالاهای تحت نظارت ویژه
کالاهایی که ممکن است خطرات بالقوهای ایجاد کنند.
کالاهای مربوط به فناوری و نوآوری
کالاهایی که به توسعه فناوری و نوآوری کمک میکنند و معمولاً از تسهیلات تعرفهای برخوردارند.
کالاهای غیرمجاز و ممنوعه
این کالاها به هیچ عنوان نمیتوانند وارد کشور شوند.
نتیجهگیری
تعرفههای گمرکی بهعنوان ابزاری مهم در سیاستهای اقتصادی و تجاری هر کشور، نقش بسزایی در مدیریت واردات و صادرات ایفا میکنند. انواع مختلف تعرفهها از جمله تعرفههای عمومی، ترجیحی، ضد دامپینگ و حفاظتی، هر کدام با هدف خاصی طراحی شدهاند تا به حفظ صنایع داخلی و تنظیم بازار کمک کنند. همچنین، آگاهی از کد تعرفه گمرکی و توانایی خواندن آن برای جلوگیری از مشکلات قانونی و هزینههای غیرمنتظره در فرآیند ترخیص کالا بسیار حیاتی است.
1. تعرفه گمرکی چیست؟
تعرفه گمرکی نوعی مالیات است که به کالاهای وارداتی و صادراتی تعلق میگیرد و بهمنظور کنترل بازار داخلی و تأمین درآمد برای دولتها وضع میشود. این کد یک شناسه منحصر به فرد برای هر کالای تجاری است که اطلاعاتی مانند نوع، جنس، کاربرد و ارزش کالا را ارائه میدهد.
2. انواع مختلف تعرفههای گمرکی کدامند؟
تعرفههای گمرکی به چند دسته تقسیم میشوند:
-
تعرفههای عمومی
-
تعرفههای ترجیحی
-
تعرفههای ضد دامپینگ
-
تعرفههای حفاظتی
-
تعرفههای خاص و ترکیبی
-
تعرفههای فصلی و ویژه
3. مراحل دریافت کد تعرفه گمرکی چگونه است؟
برای دریافت کد تعرفه گمرکی، واردکنندگان ابتدا باید مقررات واردات و صادرات را مطالعه کنند. سپس، میتوانند به دفتر تعیین تعرفه مراجعه کرده یا از وبسایتهای دولتی و خصوصی استفاده کنند. در نهایت، باید اظهارنامه کالا را در سامانه گمرک ثبت کرده و حقوق ورودی را پرداخت کنند.
4. نحوه خواندن کد تعرفه گمرکی چگونه است؟
کد تعرفه گمرکی معمولاً از هشت رقم تشکیل شده است که شامل چهار بخش اصلی است:
-
دو رقم اول: گروه اصلی کالا
-
دو رقم بعدی: زیرگروه کالا
-
دو رقم دیگر: زیرطبقه کالا
-
دو رقم آخر: کد ملی یا داخلی که به قوانین گمرکی کشور مربوط است.
5. چرا اولویتبندی تعرفههای گمرکی مهم است؟
اولویتبندی تعرفهها به دولتها کمک میکند تا واردات کالاها را بهطور مؤثر مدیریت کرده و از تولیدات داخلی حمایت کنند. این اولویتها بر اساس نیازهای اقتصادی و اجتماعی کشور تنظیم میشوند و به تنظیم بازار و کاهش وابستگی به واردات کمک میکنند.

