قیمت ارز تحت تأثیر دو مکانیسم عمده تعیین میشود. اولین مکانیسم، نظام عرضه و تقاضا در بازارهای آزاد است، جایی که دولتها و بانکهای مرکزی دخالتی در تعیین نرخها ندارند. دومین مکانیسم، در کشورهایی مانند ایران رایج است، جایی که دولت و بانک مرکزی به دلایل اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در تعیین نرخ ارز دخالت میکنند.نرخ ارز به عنوان یک شاخص کلیدی در رقابتپذیری بینالمللی عمل میکند و تأثیر قابل توجهی بر توسعه اقتصاد کلان و متغیرهای اساسی آن دارد. در ایران، نرخ ارز و سیاستگذاریهای مرتبط با آن همواره یکی از چالشهای مهم اقتصادی بودهاند. تغییرات در نرخ ارز میتوانند بر رشد اقتصادی، سرمایهگذاری، واردات و صادرات تأثیر بگذارند، و نوسانات آن باعث ایجاد عدم قطعیت در تجارت بینالمللی میشود.فاکتورهای مختلفی بر نرخ ارز در ایران تأثیر میگذارند، از جمله چالشهای سیاسی داخلی و خارجی مانند تحریمها، تنشهای منطقهای، اعتراضات داخلی، کسری بودجه دولت و سیاستهای ضد تورمی. این عوامل به طور مستقیم بر قدرت رقابتی تولیدکنندگان، تولید، اشتغال و تورم تأثیر میگذارند.تغییر در نرخ ارز میتواند به بهبود صادرات غیر نفتی و تراز تجاری کمک کند، اما در بلند مدت ممکن است هزینههای تولید را افزایش دهد و به شرکتها زیان برساند. همچنین، این تغییرات میتوانند بر روند پسانداز و سرمایهگذاری تأثیر بگذارند و تخصیص بهینه منابع را مختل کنند.در شرایط بحران، سیاستهای ارزی متفاوتی اعمال میشوند و افزایش نرخ ارز ممکن است به عنوان یک فرصت برای افزایش صادرات دیده شود. اگر کاهش ارزش پول ملی تحت تحت نظارت دولت و با کنترلهای مالی مناسب صورت گیرد، میتواند تأثیر مثبتی بر صادرات داشته باشد، همانند رویکرد چین در پایین نگه داشتن ارزش پول ملی خود برای افزایش صادرات. با این حال، افزایش نرخ ارز میتواند باعث افزایش هزینههای تولید و کمبود نقدینگی داخلی شود و به تورم دامن بزند. این تغییرات همچنین میتوانند روی بازپرداختهای ارزی تأثیر بگذارند.با توجه به شرایط خاص ایران، از جمله شرایط تحریمی، نوسانات شدید قیمت ارز، وضعیت سیاسی و روابط بینالمللی، همچنین تأثیرات مستقیم این عوامل بر تجارت بینالملل، توصیه میشود که قبل از شروع تجارت با کشورهای خارجی، از مشاوران مجرب در این زمینه کمک گرفته شود.